گوگل در طرحی بلندپروازانه با نام Project Suncatcher اعلام کرده که قصد دارد دیتاسنترهای هوش مصنوعی را از زمین به فضا منتقل کند. این پروژه با هدف پاسخ به رشد فزاینده‌ی تقاضا برای پردازش‌های هوش مصنوعی و همچنین کاهش فشار بر منابع انرژی و محیط‌زیست طراحی شده است. بر اساس برنامه‌های اعلام‌شده، گوگل قرار است نخستین نمونه‌های آزمایشی این تجهیزات را در اوایل سال ۲۰۲۷ به مدار زمین ارسال کند.

در این طرح، گوگل به جای ساخت دیتاسنترهای بزرگ روی زمین که نیاز فراوانی به برق و آب دارند، قصد دارد صورت‌بندی منظمی از حدود ۸۰ ماهواره‌ی مجهز به پردازنده‌های پیشرفته را در ارتفاع تقریبی ۴۰۰ مایلی از سطح زمین قرار دهد. این ماهواره‌ها مجهز به پردازنده‌های ویژه TPU خواهند بود؛ پردازنده‌هایی که برای آموزش و اجرای مدل‌های هوش مصنوعی بهینه شده‌اند.

یکی از دلایل اصلی این تصمیم، کاهش مصرف انرژی و منابع طبیعی است. دیتاسنترهای امروزی برق بسیار زیادی مصرف می‌کنند و نیازمند سیستم‌های خنک‌سازی گسترده هستند که فشار زیادی به منابع آبی و زمین وارد می‌کند. اما در فضا، این ماهواره‌ها می‌توانند از انرژی خورشیدی به‌صورت مستقیم و بسیار کارآمدتر استفاده کنند؛ زیرا پنل‌های خورشیدی در فضا ۷ تا ۸ برابر قدرت تولید انرژی بیشتری نسبت به پنل‌های زمینی دارند. علاوه بر آن، گوگل پیش‌بینی می‌کند که با کاهش هزینه‌های پرتاب فضایی در سال‌های آینده، هزینه نگهداری این دیتاسنترهای فضایی تا اواسط دهه ۲۰۳۰ می‌تواند قابل مقایسه با دیتاسنترهای زمینی شود. شرکت‌هایی مانند SpaceX با کاهش هزینه پرتاب موشک‌ها نقش مهمی در این روند دارند.
البته این پروژه چالش‌های خود را نیز دارد. از جمله:

• مدیریت حرارتی در محیط خلا
• برقراری ارتباط‌های پرسرعت با زمین
• افزایش ازدحام ماهواره‌ها در مدار پایین زمین

دانشمندان و منجمان نیز نگرانی‌هایی دارند، زیرا افزایش تعداد ماهواره‌ها می‌تواند مشاهدات نجومی را مختل کند و تلسکوپ‌ها را با «آلودگی نوری فضایی» مواجه سازد. در کنار گوگل، شرکت‌هایی مانند SpaceX و استارتاپ Starcloud نیز اعلام کرده‌اند که برنامه‌هایی مشابه برای انتقال پردازش‌های هوش مصنوعی به فضا دارند. به گفته متخصصان، اگر این پروژه‌ها موفق شوند، فضا می‌تواند در آینده به بزرگ‌ترین زیرساخت پردازشی هوش مصنوعی تبدیل شود. گوگل می‌گوید پژوهش‌های فعلی تنها «نخستین گام» در مسیر ایجاد شبکه‌های پردازشی هوش مصنوعی خارج از زمین است و برای تبدیل این ایده به یک سیستم پایدار و قابل استفاده در مقیاس جهانی، باید موانع مهندسی زیادی پشت سر گذاشته شود.

منبع خبر: theguardian