
بحث دربارهی احتمال شکلگیری «حباب هوش مصنوعی» در سالهای اخیر شدت گرفته است. برخی این موضوع را به شکل یک بحران بزرگ اقتصادی تصور میکنند، اما واقعیت اقتصادی حباب سادهتر است: یک سرمایهگذاری بیش از حد بزرگ که باعث افزایش عرضه بیش از تقاضا میشود. نکته کلیدی این است که حتی سرمایهگذاریهای منطقی و آیندهدار هم اگر با بیدقتی یا شتابزدگی انجام شوند، ممکن است به ضرر تبدیل شوند.
چالش بزرگ در زمینه هوش مصنوعی تفاوت شدید سرعت توسعه نرمافزار و الگوریتمهای هوش مصنوعی با روند بسیار کند ساخت و توسعه مراکز داده است. ساخت یک مرکز داده و تأمین انرژی برای آن ممکن است سالها طول بکشد، در حالی که فناوری هوش مصنوعی هر چند ماه یک بار تغییرات اساسی را تجربه میکند. بنابراین، حجم تقاضای واقعی برای پردازش و قدرت محاسباتی در سالهای آینده قابل پیشبینی دقیق نیست. مسئله تنها این نیست که در سال ۲۰۲۸ چه تعداد کاربران از هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد؛ مسئله این است که چگونه از آن استفاده خواهند کرد و آیا پیشرفتهای جدید در انرژی، نیمهرساناها و شبکههای انتقال برق رخ خواهد داد یا خیر.

در حال حاضر شرکتهای بزرگ فناوری در حال انجام سرمایهگذاریهای عظیم و بیسابقه در زیرساختهای هوش مصنوعی هستند. هفته گذشته گزارش رویترز نشان داد که یک مرکز داده مرتبط با Oracle در نیومکزیکو تا ۱۸ میلیارد دلار اعتبار از ۲۰ بانک مختلف دریافت کرده است. Oracle همچنین قرارداد ۳۰۰ میلیارد دلاری برای ارائه خدمات ابری به OpenAI امضا کرده و در همکاری با SoftBank قصد دارد تا سقف ۵۰۰ میلیارد دلار در پروژهای با نام «Stargate» سرمایهگذاری کند. از سوی دیگر، شرکت Meta نیز اعلام کرده که قصد دارد در سه سال آینده ۶۰۰ میلیارد دلار برای توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی خرج کند. حجم این سرمایهگذاریها به قدری زیاد شده که حتی دنبالکردن اخبار آن دشوار است.
در مقابل، تقاضای واقعی برای استفاده از خدمات هوش مصنوعی هنوز نامشخص است. گزارش جدید مککنزی نشان میدهد که تقریباً تمام شرکتهای بزرگ از هوش مصنوعی استفاده میکنند، اما اغلب این استفاده محدود و جزیی است و تأثیر قابل توجهی بر کل ساختار کسبوکار نداشته است. به عبارت دیگر، بسیاری از شرکتها هنوز در مرحله «صبر و بررسی» قرار دارند و آماده نیستند که سرمایهگذاریهای سنگین روی زیرساخت هوش مصنوعی انجام دهند. این یعنی ساخت مراکز داده ممکن است زودتر از رشد واقعی بازار انجام شود.

علاوه بر این، مشکل دیگری نیز در میان است: زیرساخت انرژی و شبکه برق. ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت، اخیراً اعلام کرده که بزرگترین نگرانی او کمبود فضای مرکز داده است، نه کمبود تراشه. حتی برخی مراکز داده ساخته شدهاند اما به دلیل ناتوانی شبکه برق در تأمین انرژی لازم، عملاً بدون استفاده ماندهاند. به طور خلاصه، اگرچه هوش مصنوعی آیندهساز است و احتمالاً رشد آن ادامه دارد، اما سرعت ساخت زیرساختهای آن با نیاز واقعی هماهنگ نیست. این اختلاف زمانبندی میتواند زمینهساز ایجاد یک «حباب هوش مصنوعی» شود؛ حبابی که شاید نه به معنای فروپاشی کامل، بلکه به شکل توقف یا اصلاح جدی سرمایهگذاریها رخ دهد.
منبع خبر: techcrunch

شاهین آقامعلی


پاسخ :