تا همین چند ماه پیش، سیلیکون‌ولی غرق در تب‌وتاب «هوش مصنوعی عمومی» یا همان AGI بود. مدیرعامل شرکت هوش مصنوعی OpenAI یعنی سام آلتمن در ژانویه ۲۰۲۴ نوشت: «ما مطمئن هستیم می‌دانیم چطور AGI بسازیم.» او حتی در اواخر ۲۰۲۴ پیش‌بینی کرده بود که AGI در سال ۲۰۲۵ محقق می‌شود و در توییتی مدعی شد OpenAI «به‌طور داخلی به AGI دست یافته است.» در همین حال، تیم فروش OpenAI خود را «شرپای AGI» می‌نامید و ایلیا سوتسکِوِر، دانشمند ارشد وقت این شرکت، همکارانش را به شعار «احساس کن AGI!» تشویق می‌کرد.

مایکروسافت، شریک و سرمایه‌گذار اصلی OpenAI، در مقاله‌ای در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد که GPT-4 «جرقه‌هایی از AGI» نشان می‌دهد. ایلان ماسک هم در ۲۰۲۳ شرکت xAI را با هدف ساخت AGI تأسیس کرد و دستیابی به آن را بین سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۶ پیش‌بینی نمود. دمیس هاسابیس، هم‌بنیان‌گذار دیپ‌مایند، گفت جهان «در آستانه AGI» است و مارک زاکربرگ اعلام کرد متا متعهد به «ساخت هوش عمومی کامل» است. داریو آمودئی، مدیرعامل Anthropic، هرچند با واژه AGI مخالف بود، اما هشدار داد که «هوش مصنوعی قدرتمند» می‌تواند تا ۲۰۲۷ برسد؛ تحولی که یا عصر جدیدی از سلامت و رفاه ایجاد می‌کند یا می‌تواند خطرناک باشد.

اما اکنون، این تب AGI در حال فروکش کردن است. دلیل اصلی، ناامیدی از سرعت پیشرفت واقعی است. حتی اریک اشمیت، مدیرعامل سابق گوگل، که در آوریل از تحقق AGI در «سه تا پنج سال آینده» سخن گفته بود، در تابستان در نیویورک تایمز هشدار داد تمرکز بر AGI ما را از توسعه فناوری‌های مفید بازمی‌دارد. اندرو نگ و دیوید ساکس نیز AGI را «بیش از حد بزرگنمایی‌شده» خواندند. بخشی از این تغییر فضا به انتشار مدل GPT-5 در اوت ۲۰۲۵ برمی‌گردد. برخلاف انتظار، این مدل تنها پیشرفت‌های تدریجی داشت و خبری از «جهش بزرگ» نبود. بن گورتزل، یکی از ابداع‌کنندگان اصطلاح AGI، یادآور شد که GPT-5 هنوز فاقد درک واقعی، یادگیری مستمر و تجربه‌گرایی است. این موضوع باعث شد خود آلتمن هم بگوید «AGI اصطلاح چندان مفیدی نیست.»

این عقب‌نشینی از واژه AGI برای OpenAI معنای خاصی دارد، چراکه اساساً با همین شعار میلیاردها دلار سرمایه جذب کرده و حتی قرارداد آن با مایکروسافت مشروط به «اعلام دستیابی به AGI» است. اکنون گزارش‌ها حاکی است مایکروسافت به دنبال حذف این بند است و حتی احتمالاً از همکاری کنار بکشد. در بازار سرمایه هم تغییر رویکرد دیده می‌شود. تحلیلگران می‌گویند تمرکز بر اجرای عملی و کاربردی‌شدن هوش مصنوعی به مراتب برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر از وعده‌های «هوش ابر‌انسانی» است. کارشناسانی مانند دنیل ساکس از شرکت Landbase معتقدند آینده به‌جای یک AGI واحد، در گرو مدل‌های تخصصی و غیرمتمرکز است که در هر حوزه عملکردی فراتر از انسان دارند.

با این حال، همه با این تغییر نگرش موافق نیستند. برخی مانند استیون ادلر، پژوهشگر سابق OpenAI، هشدار می‌دهند که نباید فراموش کنیم شرکت‌ها هنوز به دنبال ساخت سیستم‌هایی هستند که از انسان باهوش‌تر باشند. همچنین مکس تگمارک، رئیس مؤسسه Future of Life، معتقد است تغییر لحن آلتمن بیشتر تلاشی است برای دور زدن قانون‌گذاری، نه نشانه‌ای از تواضع علمی. به‌طور کلی، ما شاهد یک «تغییر فضا» هستیم: از رؤیاپردازی درباره AGI به سمت تمرکز بر کاربردهای عملی و ایمن‌تر. اما بحث درباره اینکه آیا AGI نزدیک است یا تنها یک سراب فناورانه، همچنان ادامه دارد.

منبع خبر: fortune