تحلیلگران اقتصادی هشدار می‌دهند که افزایش بدهی شرکت‌های بزرگ فناوری برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی می‌تواند نشانه‌ای از شکل‌گیری یک حباب جدید در بازار باشد. داریو پرکینز، مدیر کلان‌اقتصادی شرکت TS Lombard، در گفت‌وگو با Axios اعلام کرده است: «این حجم از استقراض تقریباً اعترافی است به اینکه اوضاع از کنترل خارج شده است.» در حالی که شرکت‌هایی مانند متا، اوراکل و سایر غول‌های فناوری میلیاردها دلار برای ساخت مراکز داده و توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی هزینه می‌کنند، بسیاری از این سرمایه‌گذاری‌ها از طریق بدهی‌های پنهان و ابزارهای مالی خارج از ترازنامه انجام می‌شود؛ بدهی‌هایی که در گزارش‌های مالی رسمی شرکت‌ها ثبت نمی‌شوند.

به عنوان مثال، متا (شرکت مادر فیس‌بوک) در حال جذب حدود ۲۹ میلیارد دلار سرمایه خصوصی برای ساخت مراکز داده‌ی هوش مصنوعی خود است. از سوی دیگر، اوراکل نیز اخیراً ۱۸ میلیارد دلار اوراق بدهی منتشر کرده تا توسعه زیرساخت‌های مرتبط با AI را تأمین مالی کند. این روش‌ها یادآور دوران بحران مالی سال ۲۰۰۸ است، زمانی که شرکت‌ها ریسک بدهی را به خارج از ترازنامه منتقل می‌کردند تا وضعیت مالی خود را بهتر نشان دهند. پرکینز هشدار می‌دهد که چنین اقداماتی می‌تواند مقدمه‌ی حبابی مشابه با بحران دات‌کام در سال ۲۰۰۰ باشد. او می‌گوید: «اگر وضعیت را با دهه ۹۰ میلادی مقایسه کنیم، اکنون بسیار به سال ۲۰۰۰ نزدیک‌تریم تا ۱۹۹۵.»

سرمایه‌گذاران مانند پل کدروسکی نیز به همین نتیجه رسیده‌اند. او در پادکست Plain English توضیح می‌دهد: «شرکت‌ها می‌دانند این میزان هزینه بازدهی اقتصادی ندارد، اما بازار فعلاً پاداش خرج کردن می‌دهد. به همین دلیل، استقراض را از دید نهادهای رتبه‌بندی اعتباری پنهان می‌کنند.» با وجود این هشدارها، برخی تحلیلگران همچنان معتقدند که بازار صعودی فعلی می‌تواند برای مدتی دیگر ادامه یابد، حتی اگر بنیاد اقتصادی آن منطقی نباشد. با این حال، نشانه‌هایی مانند بدهی پنهان، فروش سهام توسط مدیران داخلی و گردش سرمایه درونی، همگی از دید پرکینز نشانه‌های یک چرخه دیرهنگام و خطرناک هستند. اگر شرکت‌های بسیار سودآور فناوری ناچارند بدهی‌های خود را پنهان کنند تا پروژه‌های هوش مصنوعی را پیش ببرند، به این معناست که آنها اطمینان ندارند بازده این سرمایه‌گذاری‌ها به‌زودی محقق شود. این امر می‌تواند نشان دهد که رشد فعلی بازار هوش مصنوعی ناپایدار بوده و ممکن است حباب بزرگ بعدی فناوری در راه باشد.

منبع خبر: axios