ساختار فعلی ستادهای نظامی، با وجود دو قرن تحول، هنوز شباهت زیادی به ستادهای دوران ناپلئون دارد. این ساختارها برای ارتش‌های صنعتی و نبردهای سنتی طراحی شده‌اند، اما در دنیای امروز که جنگ‌ها به حوزه‌هایی همچون فضا، اطلاعات و سایبر گسترش یافته‌اند، ناکارآمد شده‌اند. ستادهای حجیم، با افزایش پیچیدگی و کندی تصمیم‌گیری، نه تنها مؤثر نیستند بلکه هدف آسانی برای حملات موشکی و جنگ‌های الکترونیک محسوب می‌شوند. در این میان، عامل‌های هوش مصنوعی (AI Agents) که نرم‌افزارهایی هدف‌محور و خودکار هستند، می‌توانند تحول بزرگی در فرماندهی نظامی ایجاد کنند. این عامل‌ها با استفاده از مدل‌های زبانی پیشرفته، قابلیت درک، تصمیم‌گیری و اقدام مستقل را دارند و می‌توانند بسیاری از وظایف تکراری ستادی مانند تحلیل اطلاعات، تولید سناریوها و نگارش برنامه‌های عملیاتی را خودکار کنند.

با این تحول، ساختار ستادهای نظامی نه‌تنها کوچک‌تر، بلکه کارآمدتر و منعطف‌تر خواهد شد. عامل‌های هوش مصنوعی قادرند تحلیل‌های پیچیده‌تری انجام دهند، برنامه‌ریزی‌های چندجانبه را مدیریت کرده و به تصمیم‌گیران نظامی امکان دهند تا سریع‌تر و با اطلاعات دقیق‌تری عمل کنند. مدل «ستاد تطبیقی» (Adaptive Staff Model) که توسط تیم پژوهشی مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) توسعه داده شده، نشان می‌دهد که بهترین روش، استفاده از حلقه‌های بازخورد بین انسان و ماشین است. در این مدل، عامل‌های هوش مصنوعی با دریافت داده‌های لحظه‌ای و تحلیل آن‌ها، گزینه‌های متعددی را برای تصمیم‌گیری فرماندهان ارائه می‌دهند.

این روش در سناریوهای واقعی مانند محاصره تایوان توسط چین، حملات موشکی به مراکز حیاتی و عملیات آبی-خاکی، عملکرد موفقی داشته است. در این سناریوها، عامل‌ها با اتکا به دکترین‌های نظامی، تاریخ و داده‌های زنده می‌توانند عملیات را در زمان واقعی تطبیق دهند. با این حال، استفاده از هوش مصنوعی در فرماندهی نظامی بدون چالش نیست. این عامل‌ها در صورت آموزش ندیدن صحیح، ممکن است دارای سوگیری یا اطلاعات ناکارآمد باشند. همچنین استفاده نادرست از آن‌ها به جای تفکر انتقادی توسط کاربران می‌تواند خطرناک باشد.

برای استفاده مؤثر از این عامل‌ها، ارتش‌ها باید زیرساخت‌های فنی مناسب، آموزش‌های امنیت سایبری، و مهم‌تر از همه، تغییرات اساسی در آموزش افسران نظامی ایجاد کنند. این آموزش‌ها باید شامل درک نحوه عملکرد هوش مصنوعی، طراحی عامل‌ها و استفاده از آن‌ها در تصمیم‌گیری نظامی باشد. حتی پیشنهاد شده برخی مدارس نظامی با تمرکز بر آموزش هوش مصنوعی بازطراحی شوند. در صورت نداشتن این اصلاحات، ارتش‌ها همچنان در دام ساختارهای قدیمی گرفتار خواهند ماند، در حالی که جهان در حال حرکت به سمت فرماندهی‌های هوشمند، منعطف و مجهز به هوش مصنوعی است.

منبع خبر: theconversation