دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد ممکن است به شرکت انویدیا اجازه دهد نسل جدید و پیشرفته‌ترین تراشه هوش مصنوعی خود بر پایه پلتفرم Blackwell را به چین بفروشد. این اظهارات پس از تأیید خبر معامله‌ای بی‌سابقه بین ترامپ و جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، مطرح شد. بر اساس گزارش فایننشال تایمز، این توافق شامل دریافت ۱۵ درصد از درآمد فروش تراشه H20 در چین توسط دولت آمریکا است. تراشه H20 که در سال ۲۰۲۳ معرفی شد، نسخه محدودشده‌ای از تراشه‌های قدرتمند انویدیا است که برای رعایت محدودیت‌های صادراتی دولت بایدن طراحی شده است. ترامپ، H20 را «یک تراشه قدیمی که چین قبلاً در اختیار دارد» توصیف کرد و افزود که هوانگ به‌زودی برای گفت‌وگو درباره فروش نسخه محدودشده Blackwell به چین دوباره با او ملاقات خواهد کرد. وی گفت این تراشه‌ها برای فروش در چین «به‌طور منفی بهبود یافته» خواهند بود؛ مشابه فروش نسخه‌های ضعیف‌تر جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی به دیگر کشورها.

این اقدام می‌تواند میلیاردها دلار فروش برای انویدیا به همراه داشته باشد، اما نگرانی‌های امنیتی گسترده‌ای را در واشنگتن برانگیخته است. مخالفان می‌گویند این روند به معنای عقب‌نشینی از سیاست‌های محدودکننده دولت بایدن است که با هدف جلوگیری از دسترسی چین به تراشه‌های پیشرفته وضع شده بود. چنین تراشه‌هایی قابلیت استفاده در مدل‌سازی تسلیحات هسته‌ای و توسعه موشک‌های مافوق صوت را دارند.

برخی مقامات امنیتی هشدار داده‌اند که این تصمیم می‌تواند به ساختار کنترل صادرات آمریکا آسیب جدی وارد کند و حتی باعث استعفای برخی مسئولان شود. جان مولنار، رئیس کمیته چین در مجلس نمایندگان، ضمن ابراز نگرانی درباره دریافت سهم از فروش تراشه‌ها، این اقدام را دارای شبهه قانونی دانست. وی تأکید کرد که نباید انگیزه مالی باعث صدور مجوز فروش فناوری‌های پیشرفته به چین شود. کارشناسان امنیتی همچون لیزا توبین از بنیاد جیمزتاون، این توافق را «کمک داوطلبانه آمریکا به تضعیف برتری استراتژیک خود» دانسته‌اند. مایکل سوبولیک از اندیشکده هادسون نیز آن را «شوک‌آور» توصیف و اعلام کرد که پرداخت سهم به دولت نباید شرط تجارت خارجی باشد.

از سوی دیگر، سوالات جدی درباره مشروعیت قانونی این توافق مطرح شده است. برخی حقوقدانان می‌گویند قانون اساسی آمریکا دریافت مالیات یا عوارض بر صادرات را ممنوع کرده و این اقدام می‌تواند نوعی «پرداخت غیرقانونی» باشد. تراشه‌های سری Blackwell که اواخر سال گذشته عرضه شدند، تاکنون تحت قوانین آمریکا اجازه فروش به چین را نداشته‌اند. اما انویدیا در حال طراحی نسخه‌ای سفارشی از Blackwell برای بازار چین است که برخی قابلیت‌ها مانند حافظه پهنای باند بالا را حذف کرده تا با محدودیت‌ها سازگار باشد. هوانگ در ماه‌های اخیر تلاش کرده روابط خود را با ترامپ تقویت کند و حتی در سفر رئیس‌جمهور به کشورهای خلیج فارس همراه او بوده است. 

او همچنین وعده داده که طی چهار سال آینده ۵۰۰ میلیارد دلار در تولید داخلی آمریکا سرمایه‌گذاری کند. این تحولات همزمان با مذاکرات تجاری آمریکا و چین صورت می‌گیرد که ترامپ امیدوار است منجر به برگزاری نشست با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین شود. به گفته منابع آگاه، وزارت بازرگانی آمریکا دستور یافته تا برای جلوگیری از به خطر افتادن این نشست، از اعمال محدودیت‌های صادراتی جدید علیه چین خودداری کند.

منبع خبر: ft