بر اساس یک مدل جدید هوش مصنوعی، سیاه‌چاله‌ی عظیم مرکز کهکشان راه شیری، موسوم به کمان ای (Sagittarius A*)، با سرعتی نزدیک به «حداکثر ممکن» در حال چرخش است. این مدل توسط تیمی بین‌المللی از دانشمندان توسعه یافته و هدف آن، تولید دقیق‌ترین تصاویر از این سیاه‌چاله با استفاده از داده‌هایی است که پیش‌تر به‌دلیل نویز زیاد، غیرقابل استفاده تلقی می‌شدند. این داده‌ها توسط تلسکوپ افق رویداد (EHT) جمع‌آوری شده‌اند. تلسکوپ EHT مجموعه‌ای از رصدخانه‌های پراکنده در نقاط مختلف زمین است که با تکنیکی به نام "تداخل‌سنجی با پایه‌ی بسیار بلند" (VLBI) به‌صورت هماهنگ عمل می‌کنند. این تکنیک با استفاده از امواج بلند الکترومغناطیسی، اندازه حلقه فوتون‌های اطراف سیاه‌چاله را بررسی می‌کند، اما نسبت به رطوبت جو زمین بسیار حساس است و باعث ایجاد اختلال و داده‌های پرنویز می‌شود.

مایکل یانسن، اخترفیزیکدان دانشگاه رادبود هلند و از نویسندگان مطالعه، می‌گوید: «کار با داده‌های EHT بسیار دشوار است، اما شبکه عصبی می‌تواند به خوبی این مشکل را حل کند.» او و تیمش با استفاده از هوش مصنوعی، داده‌های پیش‌تر کنار گذاشته‌شده را دوباره بررسی کرده و تصویری تازه از ساختار کمان ای ارائه دادند. این تصویر ویژگی‌هایی جدید از جمله چرخش بسیار سریع سیاه‌چاله و هم‌راستایی محور چرخشی آن با زمین را آشکار کرد. نتایج این تحقیق در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است. مشخص کردن سرعت چرخش این سیاه‌چاله اهمیت زیادی دارد، چراکه می‌تواند اطلاعات مهمی درباره رفتار تابش‌ها در اطراف سیاه‌چاله‌ها و پایداری قرص‌های ماده‌ای که آن‌ها را احاطه کرده‌اند، ارائه دهد.

با این حال، برخی از کارشناسان در مورد دقت این مدل هوش مصنوعی تردید دارند. رینهارد گنزل، برنده نوبل فیزیک ۲۰۲۰، اعلام کرد: «من از تلاش آن‌ها حمایت می‌کنم، اما هوش مصنوعی معجزه‌گر نیست.» او معتقد است کیفیت پایین داده‌های ورودی می‌تواند مدل را به سمت نتایج تحریف‌شده سوق دهد، بنابراین تصویر نهایی ممکن است چندان دقیق نباشد. تیم یانسن در آینده قصد دارد این روش را روی داده‌های جدید EHT اعمال کرده و نتایج را با اندازه‌گیری‌های واقعی مقایسه کند. هدف آن‌ها بهبود مدل و دقت بیشتر شبیه‌سازی‌ها در مطالعات آتی است.

منبع خبر: space