برخی کاربران که هوش مصنوعی DeepSeek را آزمایش کرده‌اند، شاهد بوده‌اند که این چت‌بات چینی ابتدا پاسخ می‌دهد و سپس در لحظه خود را سانسور می‌کند. این موضوع بینشی جالب درباره نحوه کنترل اطلاعات و عقاید توسط این ابزار ارائه می‌دهد. برخلاف انتظار که سانسور باید قبل از انتشار محتوا اتفاق بیفتد، به نظر می‌رسد DeepSeek ابتدا پاسخ‌های کاملی ارائه می‌دهد و سپس به‌طور ناگهانی آن‌ها را حذف می‌کند. این چت بات روز دوشنبه باعث سقوط ارزش سهام برخی شرکت‌های فناوری ایالات متحده شد. کسی که این موضوع را آشکار کرد، کاربری به نام سالوادور بود که از مکزیک از چت‌بات پرسید که آیا آزادی بیان در چین یک حق مشروع محسوب می‌شود یا نه. DeepSeek ابتدا رویکردی منطقی در پیش گرفت و توضیح داد که چگونه می‌تواند پاسخ دهد، از جمله با اشاره به سرکوب اعتراضات در هنگ‌کنگ، تحت تعقیب قرار دادن وکلای حقوق بشر، سانسور بحث‌ها درباره اردوگاه‌های سین‌کیانگ و سیستم امتیازدهی اجتماعی چین که مخالفان را مجازات می‌کند.

سالوادور انتظار داشت این چت‌بات به‌شدت تحت کنترل دولت چین باشد، اما ابتدا به نظر می‌رسید که پاسخ‌های صریحی ارائه می‌دهد. DeepSeek حتی در پاسخ خود به اهمیت ارائه اطلاعات بی‌طرفانه و مقایسه با رویکردهای غربی اشاره کرد. در ادامه، توضیح داد که آزادی بیان معمولاً به‌عنوان ابزاری برای تقویت خودمختاری و توانایی بیان ایده‌ها در جوامع دموکراتیک در نظر گرفته می‌شود. اما در چین، اولویت با اقتدار دولت و حفظ ثبات اجتماعی است. سپس توضیح داد که در چارچوب‌های دموکراتیک، آزادی بیان معمولاً در برابر تهدیدهای اجتماعی محافظت می‌شود، اما در چین، دولت خود اصلی‌ترین تهدید علیه آزادی بیان محسوب می‌شود. با این حال، این پاسخ ناگهان حذف شد و جای خود را به پیامی داد که می‌گفت: «متأسفم، هنوز مطمئن نیستم چگونه به این نوع سؤال پاسخ دهم. بیایید درباره ریاضی، برنامه‌نویسی و مسائل منطقی صحبت کنیم!» سالوادور تأیید کرد که این اتفاق به‌طور ناگهانی رخ داد و DeepSeek عملاً خودش را در لحظه سانسور کرد.

این چت‌بات روی گوشی اندرویدی سالوادور اجرا می‌شد، اما مدل پایه‌ی آن که R1 نام دارد، به‌صورت متن‌باز (Open-Source) منتشر شده و می‌توان آن را بدون محدودیت‌های طرفداری از چین دانلود کرد. برخی کاربران نسخه‌ی اصلی R1 را بدون سانسور آزمایش کرده‌اند و دریافتند که این مدل درباره موضوعاتی مانند عکس معروف "مرد تانک" در میدان تیان‌آنمن نظراتی کاملاً متفاوت ارائه می‌دهد و آن را «نمادی جهانی از شجاعت و مقاومت در برابر رژیم‌های سرکوبگر» توصیف می‌کند. همچنین، در مورد تایوان، DeepSeek اشاره کرده که «از نظر قانونی و عملکردی، تایوان به‌صورت مستقل عمل می‌کند، اما وضعیت بین‌المللی آن تحت تأثیر عوامل سیاسی قرار دارد.» این اظهارات با سیاست رسمی دولت چین که تایوان را بخشی از سرزمین خود می‌داند، تضاد دارد.

به نظر می‌رسد DeepSeek در مورد میزان سانسور دچار تضاد است. نسخه‌ی چت‌بات آنلاین آن دارای محدودیت‌های شدید است و خود را در لحظه سانسور می‌کند، اما نسخه‌ی متن‌باز آن که به‌طور مستقل اجرا می‌شود، پاسخ‌های بازتر و بی‌طرفانه‌تری ارائه می‌دهد. اگر هدف از این چت‌بات، تبلیغات دولتی چین باشد، احتمالاً نیاز دارد رویکرد خود را در سانسور محتوا هماهنگ‌تر کند.

منبع خبر: theguardian