دانشمندان روز دوشنبه 13 نوامبر اعلام کردند که با استفاده از شهاب سنگ های مریخ، یک ربات شیمیدان مجهز به هوش مصنوعی ترکیباتی را سنتز کرد که می توان برای تولید اکسیژن از آب به کار گرفته شود.

یکی از چالش‌های اصلی سفر بشر به سیار مریخ نیاز خدمه به اکسیژن است؛ نه فقط برای تنفس فضانوردان، بلکه برای استفاده به عنوان پیشران موشک. یکی از راه‌های کلیدی برای مقرون‌به‌صرفه کردن چنین مأموریت‌هایی در درازمدت، استفاده از منابعی برای تولید اکسیژن است که از قبل در سیاره سرخ وجود دارد. این راهکار بسیار ساده‌تر و کارآمدتر از حمل اکسیژن و مواد تولید کننده اکسیژن از زمین به مریخ است. ایده تولید اکسیژن از آب امیدوارکننده است، زیرا مریخ دارای ذخایر قابل توجهی از آب منجمد است. آب از هیدروژن و اکسیژن ساخته شده است، به همین دلیل دانشمندان به دنبال راهی برای جداسازی عنصر دوم از این ترکیب برای تولید اکسیژن هستند. به طور خاص، ترکیباتی که به عنوان کاتالیزور شناخته می‌شوند، قادر به تحریک واکنش‌های شیمیایی هستند که مولکول‌های آب را برای تولید اکسیژن و گاز هیدروژن شکاف می‌دهد. در یک مطالعه جدید، محققان با یک مدل هوش مصنوعی شیمی‌دان آزمایشاتی را انجام دادند تا بتوانند برخی از این کاتالیزورهای شکافت آب را تولید کنند. نقطه عطف این آزمایشات این بود که این آزمایش‌ها با مواد یافت شده در مریخ انجام شد. این تیم بر روی پنج دسته مختلف از شهاب‌سنگ‌های مریخی تمرکز کردند که سنگ‌هایی هستند که پس از برخوردهای کیهانی از سیاره سرخ به زمین سقوط کرده‌اند. شیمی‌دان هوش مصنوعی از یک بازوی روباتی برای جمع آوری نمونه از شهاب سنگ‌های مریخ و سپس یک لیزر برای اسکن آنها استفاده کرد و موفق شد بیش از 3.7 میلیون مولکول را محاسبه کند که می‌توانست شش عنصر فلزی مختلف را در سنگ‌ها را بسازد. از جمله این عناصر می‌توان به آهن، نیکل، منگنز، منیزیم، آلومینیوم و کلسیم اشاره کرد.

ظرف شش هفته، بدون هیچ گونه مداخله انسانی، شیمی‌دان هوش مصنوعی 243 مولکول مختلف را انتخاب، سنتز و آزمایش کرد. بهترین کاتالیزوری که روبات پیدا کرد می‌تواند آب را در دمای منفی 34.6 درجه فارنهایت شکافت دهد، دمای سردی که در مریخ وجود ندارد. جون جیانگ، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه و دانشمند دانشگاه علم و فناوری چین گفت: وقتی پسربچه بودم، رؤیای اکتشاف بین ستاره‌ای را در سر می‌پروراندم. وقتی در نهایت دیدیم که کاتالیزورهای ساخته شده توسط ربات هوش مصنوعی واقعاً می‌توانند با تقسیم مولکول‌های آب اکسیژن تولید کنند، احساس کردم رؤیای من در حال تحقق است. حتی شروع کردم به تصور اینکه من خودم در آینده در مریخ زندگی خواهم کرد. محققان تخمین می‌زنند که برای یک دانشمند انسانی چیزی حدود 2000 سال طول می‌کشد تا با استفاده از تکنیک‌های آزمون و خطا، بهترین کاتالیزور را برای شکافت آب بیابد. با این حال، جیانگ خاطرنشان کرد که اگرچه این یافته‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند در علم بسیار مفید باشد، اما در عین حال به راهنمایی دانشمندان انسانی نیاز دارد. ربات شیمی‌دان هوش مصنوعی تنها زمانی باهوش است که ما انجام کاری را به او آموزش دهیم یعنی استفاده از تکنیک یادگیری ماشین در هوش مصنوعی. جیانگ گفت، اکنون هدف دانشمندان این است که ببینند آیا شیمی‌دان هوش مصنوعی آنها می‌تواند در شرایط مریخی، فارغ از شرایط جوی کار کند که در آن ترکیب جوی، چگالی هوا، رطوبت، گرانش و غیره بسیار متفاوت از شرایط روی زمین است.