شاید اگر به چندین سال پیش بازگردیم، ربات‌ها صرفاً برایمان یادآور فیلم‌های علمی و تخیلی باشند که با دیدن آنها هیجان‌زده می‌شدیم، ولی نهایتاً ذهنیت ما نسبت به آنها در آن زمان تخیلی بود و کسی باورش نمی‌شد که روزی این ماشین‌های آهنی هوشمند وارد دنیای واقعی شده و راه و روش زندگی بشر را به این شدت و سرعت تغییر دهند. امروزه که بشر در اوج دوران علم و تکنولوژی خود به سر می‌برد، تأثیر ربات‌ها و ماشین‌های هوشمند در زندگی بشر غیر قابل انکار است. از روبات‌های خدماتی گرفته تا ربات‌های انسان نمایی که تشخیص آنها از انسان رفته‌رفته سخت‌تر می‌شود و قادر هستند عملکرد بشر را با جزئیات بیشتری شبیه سازی کنند، همه نشانه‌هایی از پررنگ‌تر شدن حضور ربات‌ها در زندگی بشر است. در مقاله قبلی از آرتیجس گفتیم که هوش مصنوعی چیست و چه کاربردی دارد. امروز هم قصد داریم در این مقاله شما را با دنیای روبات‌ها آشنا کنیم و به سؤالاتی که ممکن است ذهن شما را در این مورد درگیر کرده باشد پاسخ دهیم. سؤالاتی مثل: ربات چیست و چگونه کار می‌کند، علم روباتیک چیست و بسیاری سؤالات دیگر. در ادامه با آرتیجنس همراه باشید.

ربات چیست؟

کارل چابک اولین کسی بود که از کلمه ربات استفاده کرد. ربات از ریشه کلمه چک اسلواکی robotnic به معنای کارگر گرفته شده است. در ساده‌ترین تعریف، ربات به ماشینی گفته می‌شود که با کنار هم قرار دادن قطعات مکانیکی مختلف و برنامه نویسی آن بتوان به آن هوشمندی داد تا بتواند شبیه به انسان رفتار کرده و وظایفی که برایش تعریف شده را انجام دهد. ربات ماشینی است که با استفاده از علم برنامه نویسی در حوزه هوش مصنوعی، هوشمند شده و می‌تواند در خودکارسازی برخی امور  و انجام کارهای سخت و طاقت فرسا به انسان کمک کند.

رباتیک چیست؟

رباتیک یکی از زیر شاخه‌ها و گرایشات هوش مصنوعی از علوم کامپیوتری است که در دانشگاه‌های مختلف دنیا تدریس می‌شود. علم روباتیک علم مطالعه و طراحی و ساخت ربات‌ها است. به طور کلی تمام اصول و قواعد لازم برای طراحی ماشین‌های هوشمند در علم روباتیک نهفته است. از ساخت قسمت‌های سخت افزاری و اجزای مختلف ربات گرفته تا بخش‌های نرم افزاری و برنامه نویسی آن.

ربات ها چگونه کار میکنند؟

پس از پاسخ به سوالربات چیست، میرسیم به آشنایی با چگونگی کارکرد ربات‌ها، برای اینکه بدانیم ربات ها چگونه کار میکنند، ابتدا باید اجزای تشکیل دهنده آنها را بررسی کنیم و ببینیم ربات‌ها از چه چیزی تشکیل شده‌اند. معمولاً در ساخت ربات‌ها از یک‌سری اجزا و ابزارهایی استفاده می‌شود که در اکثر ربات‌ها مشترک است. یکی از مهم‌ترین بخش‌های ربات، شاسی و موتور آن است. منظور از شاسی همان اسکلت بندی اولیه است که این اجازه را می‌دهد تا قطعات دیگر به درستی مونتاژ شوند. جزء بعدی موتور منبع تغذیه می‌باشد. منبع تغذیه برای تأمین نیروی مورد نیاز موتور و موتور هم برای به حرکت درآوردن قسمت‌های مختلف ربات مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از قسمت‌های مهم در ساخت ربات دوربین‌ها و سنسورها می‌باشند. استفاده از دوربین قدرت بینایی را به ربات خواهد داد، با استفاده از آن ربات قادر خواهد بود محیط اطراف خود را دیده و تجزیه و تحلیل انجام دهد. سنسورهای مختلفی اعم از سنسورهای مسافت سنج، سنسورهای نوری، سنسورهای حسی، سنسورهای موقعیت یاب و غیره هم وظیفه دارند تا خصوصیاتی مثل تشخیص احساسات و تجزیه و تحلیل از محیط اطراف را به ربات اضافه کنند. یکی دیگر از بخش‌های مهم در ربات‌های هوشمند بخش کنترلر آنهاست که مانند مغز انسان عمل می‌کند و دستورات و فرمان‌های لازم برای انجام کارها را به ربات می‌دهد. دستورات به صورتی اصولی در کنترلر برنامه نویسی می‌شود و قطعه روی ربات تعبیه می‌شود.

انواع ربات‌ها :

ربات‌ها بر اساس کارایی و خصوصیاتی که دارند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. هر ربات با توجه به کاربردها و کارایی‌های مختص خود در زمینه‌های مختلف به کار گرفته می‌شود. در ادامه به چند نوع از انواع محبوب ربات‌ها اشاره می‌شود.

•    ربات‌های انسان نما :

هدف از ساخت این دسته از ماشین‌ها، ساخت ربات‌هایی شبیه به انسان‌ها است تا بتواند تمام چیزی که در انسان هست را به بهترین شکل ممکن شبیه سازی کند. ربات‌هایی مثل sophia و Ameca که نه تنها از نظر ظاهری بلکه از نظر درک احساسات و واکنش به رویدادهای اطراف خود به شدت شبیه به انسان رفتار می‌کنند و بعضاً تشخیص آنها از یک انسان واقعی بسیار دشوار است. شبیه سازی حالت‌های مختلف صورت در این ربات‌ها با جزئیات خیره‌کننده‌ای کار شده و تلاش می‌شود که روزبه‌روز به انسان واقعی شبیه‌تر شوند.

•    ربات‌های صنعتی :

یکی دیگر از حوزه‌هایی که به شدت وابسته به علم رباتیک می‌باشد، صنعت است. استفاده از ربات‌ها در تولیدات، صنعت خودروسازی و دیگر زمینه‌ها در کنار انسان باعث افزایش کاری انسان‌ها شده است. دقت، خستگی ناپذیری عدم نیاز به استراحت و غیره مواردی است که افراد فعال در حوزه صنعت را به استفاده از این ماشین‌های هوشمند ترغیب می‌کند. امروزه ساخت و تولید در برخی بخش‌های صنعت بدون کمک گرفتن از ماشین آلات هوشمند، تبدیل به یک امر غیر ممکن شده است.

•    ربات‌های پزشکی :

شاید کسی باور نمی‌کرد روزی انجام جراحی‌های حساس و حیاتی در حوزه پزشکی به دست ربات‌های هوشمند صورت بگیرد. امروز بشر به لطف علم هوش مصنوعی و روباتیک قادر به طراحی ربات‌هایی است که به جای انسان و حتی از راه دور به صورت ریموت کنترل عمل جراحی را روی بیمار انجام دهد. روبات‌های پرستار برای رسیدگی به بیمار و ربات‌های دارو ساز و دندان پزشک نمونه‌های دیگری از انواع ربات‌ها در حوزه پزشکی هستند.

•    ربات های خودران :

خودروهای خودران که معمولاً عادت به دیدن آنها در فیلم‌ها داشتیم امروز با استفاده از هوش مصنوعی وارد دنیای واقعی شده‌اند. خودرو هایی که با استفاده از ربات‌های خودران، قادر هستند بدون دخالت بشر خودرو را هدایت کنند. شرکت‌های فعال در این زمینه مثل شرکت خودروسازی Tesla با استفاده از ربات‌های خودران موفق به طراحی خودروهایی با دقت باور نکردنی شده‌ است که نیاز به حضور راننده انسانی در خودرو را به صفر می‌رساند. تاکسی‌های خودرانی مثل waymo در برخی کشورها هم، نمونه‌هایی از این دست هستند که بدون نیاز به راننده انسانی و فقط با کمک گرفتن از علم هوش مصنوعی و ربات‌های خودران قادر به کنترل خودرو هستند. 

نتیجه گیری :

در این مقاله از آرتیجنس به بحث در مورد اینکه ربات چیست و چگونه کار میکند پرداختیم و به ایین جه رسیدیم که تأثیر ماشین‌های هوشمند در زندگی کنونی بشر غیر قابل انکار است. از طرفی سرعت پیشرفت سرسام آور ربات‌ها و طراحی ربات‌هایی که در عملکرد چیزی کمتر از یک انسان ندارند و از طرفی حضور پر رنگ آنها در زندگی بشر، نیاز به شناخت این حوزه را تبدیل به یک امر مهم کرده است. با کمک گرفتن از ربات‌های هوشمند بشر قادر به انجام برخی از اموری خواهد بود که قبلاً انجام آن برای بشر سخت و یا حتی غیر ممکن بود. دقت در انجام کارها، سرعت بالا، عدم نیاز به استراحت و انعطاف پذیری بالا از جمله مواردی است که بشر را به استفاده از ربات‌ها ترغیب می‌کند. استفاده از علم هوش مصنوعی در زمینه هوشمند سازی ربات‌ها می‌تواند انقلابی باشد در تاریخ بشریت، ولی بهتر است در کنار مزیت‌های بی‌شمار استفاده از ماشین‌های هوشمند در زندگی بشر حواسمان به معایب آن هم باشد. شاید یکی از این معایب که خیلی از ذهن‌ها رو به خود مشغول کرده این باشد که آیا به روی کار آمدن ربات‌ها و به دست گرفتن برخی از امور و شغل‌ها باعث بیکاری انسان‌ها و پایان فعالیت آنها در برخی شغل‌ها و حرفه‌ها خواهد بود؟ نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.