پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی مسیر را برای پیشرفت و هوشمند سازی هر چه بیشتر در حوزه ربات‌ها و علم رباتیک هموار می‌کند. امروزه شاهد این هستیم که استفاده از هوش مصنوعی در ربات‌ها چگونه باعث به وجود آمدن ماشین‌های هوشمند و ربات‌هایی شده است که در بخش‌های مختلف زندگی بشر می‌توانند حضور داشته باشد و در انجام کارهای مهم، سخت و طاقت فرسا به بشر کمک کند. ربات‌های صنعتی که در حوزه صنعت فعال‌اند، ربات‌های خدماتی که در مراکز عمومی برای ارائه یک خدمت خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا ربات‌های پرستاری که آن‌قدر هوشمندی دارند که می‌توانند از افراد بیمار و یا سالخورده مراقبت کنند، همه و همه نمونه‌هایی از ترکیب و یکپارچه سازی علم هوش مصنوعی و رباتیک است. نوع دیگری از ربات‌های هوشمند که معمولاً عادت به دیدن آنها در فیلم‌های علمی تخیلی داریم، ربات‌های نظامی هستند. ربات‌هایی که قادر هستند؛ مانند یک سرباز واقعی در میدان‌های جنگ حضور پیدا کرده و مانند یک سرباز بجنگند. از سلاح‌های مختلف استفاده کنند، مانورهای مختلفی را انجام دهند و یا برای انجام یک وظیفه خاص در عملیات جنگی به کار گرفته شوند. این سناریوها برایمان خیلی آشناست.

شاید بیشتر فیلم‌های علمی تخیلی ساخته شده در ژانر علمی تخیلی با محوریت هوش مصنوعی و ربات‌ها، الهام گرفته از همین موضوع بوده. ربات‌های پیشرفته که در دوشا دوشا انسان در میدان جنگ می‌جنگند، در مواردی جان انسان‌ها را نجات می‌دهند و در مواردی هم از کنترل خارج شده و بلای جانشان می‌شوند. در این مقاله قصد داریم این موضوعات را زیر ذره بین برده و از نزدیک بررسی کنیم و ببینیم که ربات‌های نظامی چه هستند، چگونه کار می‌کنند و چیزهایی که از آنها در فیلم‌های دیده‌ایم چقدر حقیقت دارد. در ادامه با آرتیجنسهمراه باشید.

ربات نظامی چیست و چگونه کار می‌کند؟

ربات‌های نظامی هم مانند سایر ماشین‌های هوشمندی هستند که از هوش مصنوعی قدرت می‌گیرند. با این تفاوت که این نوع ربات‌ برای انجام وظایف نظامی و جنگی طراحی شده‌اند. این نوع ربات‌ها دارای سنسورهای، دوربین‌های و بازوهای رباتیک خاص برای انجام وظایف نظامی مثل شناسایی، جمع آوری اطلاعات، خنثی سازی بمب و غیره هستند. برخی از انواع این ربات‌ها به گونه برنامه‌ریزی‌ شده‌اند که می‌توانند؛ مانند یک سرباز انسانی از سلاح‌های مختلف استفاده کرده و در میدان نبرد حضور مؤثر داشته باشند.

این ربات‌ها معمولاً در کنار ابزارهای و تجهیزات جنگی، مجهز به سیستم‌های ارتباطی پیشرفته‌ای هستند که می‌توانند از طریق آنها با مرکز فرماندهی در ارتباط بوده و دستورات لازم را دریافت کنند و یا در موارد مورد نیاز اطلاعات خاصی را به مرکز مخابره کنند. انواع سنسورهای مادون قرمز و دید در شب، سنسورهای نوری، صوتی، ابزارهای مخصوص برای حفاری، تشخیص و غیره از جمله ابزارها و تجهیزاتی هستند که بر روی این نوع ربات‌ها تعبیه می‌شوند. این نوع ربات‌ها می‌توانند انواع مختلف سلاح‌های جنگی را با خود حمل کرده و در میدان جنگ از آنها استفاده کنند. 

انواع ربات‌های نظامی:

در این قسمت از مقاله قصد داریم تعدادی از انواع ربات‌های نظامی را نام برده و در مورد هر کدام توضیحاتی ارائه دهیم:

1. ربات‌های شناسایی (Reconnaissance Robots):

این نوع ربات‌ها معمولاً دارای دوربین‌ها و سنسورهای برای تشخیص و شناسایی محیط‌های خطرناک هستند. این ربات‌ها می‌توانند اطلاعات و تصاویر مربوط به مناطق خطرناک را جمع آوری کرده و توسط سیستم ارتباطی خود آن را به مرکز فرماندهی مخابره کنند. 

2. ربات‌های خنثی‌سازی بمب (EOD Robots):

این نوع ربات‌ها هم همان‌طور که از نام آن مشخص است، برای خنثی‌سازی و دفع مواد منفجره مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع ربات‌ها به تجهیزات خاصی مثل انواع دوربین‌ها و ابزارهای کنده کاری و غیره برای دسترسی، درستکاری و خنثی‌سازی بمب‌ها مجهز هستند. این ربات‌ها معمولاً از راه دور کنترل می‌شوند و توسط دوربین‌ها و بازوهای رباتیک خود بمب‌ها را شناسایی و خنثی می‌کنند.

3. ربات‌های جنگی (Combat Robots):

این ربات‌ها سربازهای جنگی هستند که مستقیماً در عملیات جنگی شرکت می‌کنند و می‌توانند تسلیحات جنگی مختلفی مانند انواع تفنگ‌ها، موشک‌ها و نارنجک‌ها با خود حمل کنند و در مواقع مورد نیاز از آنها استفاده کنند. این ربات‌ها معمولاً دارای سیستم هدف گیری خودکار و کنترل از راه دور هستند و برخی از انواع آنها که مجهز به هوش مصنوعی هم هستند، می‌توانند در مقابله با تهدیدات به سرعت تصمیم گرفته و واکنش نشان دهند. 

4. پهپادها (Drones):

شاید معروف‌ترین ربات‌های نظامی، پهپادها باشند که تقریباً همه آنها را می‌شناسیم. این نوع ربات‌ها ربات‌های هوایی و پرنده‌ای هستند که برای شناسایی، حمله، نظارت و شناسایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع ربات‌های نظامی می‌توانند با استفاده از سیستم ناوبری خودکار، دوربین‌ها و سنسورهای قوی، اطلاعات را از ارتفاع بالا جمع‌آوری کرده و به مراکز فرماندهی ارسال کنند. در موارد مختلف می‌توان از پهپادها در عملیات انتحاری و یا حملات موشکی هم استفاده کرد. 

نتیجه گیری:
آیا واقعاً ممکن است روزی فاجعه‌هایی که به دست ماشین‌های هوشمند سازی شده به دست بشر در فیلم‌های علمی تخیلی اتفاق می‌افتاد، روزی به واقعیت تبدیل شود؟ آیا ممکن است روزی ربات‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی به خودآگاهی رسیده و بر علیه انسان‌ها اقدام کنند؟ و یا اینکه نه ربات‌ها و به خصوص ربات‌های نظامی می‌توانند به انسان‌ها کمک کنند؟ رویکرد و موضع ما نسبت به ربات‌های هوشمند چه خواهد بود؟ شاید این سؤالات مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین سؤالات حول محور هوش مصنوعی و ربات‌های هوشمند باشد.

چیزی که روشن است این است که با این سرعت پیشرفت علم و تکنولوژی به خصوص در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک رسیدن به این حد از هوشمندی در ربات‌های دور از تصور نیست. ربات‌های نظامی می‌توانند روند و مسیر جنگ‌های سرد در آینده را به کلی تغییر دهد، ولی باید از طرفی هم جامعه جهانی نسبت به خطرات آن هوشیار باشد و قوانین و رگولاتوری‌هایی برای کنترل آن وضع کند. شاید ربات‌های نظامی هوشمند را می‌توان از خطرناک‌ترین نوع از ماشین‌های هوشمند و تهدید جدی برای بشریت در نظر گرفت، تهدید که با کنترل آنها می‌توان آن را به فرصت تبدیل کرد و این همان تصمیمی است که بشر می‌گیرد.